เราเป็นศิทย์เก่าโรงเรียนศรีขรภูมิพิสัย ซึ่งที่ตั้งของโรงเรียนนั้นตั้งอยู่ระหว่างปราสาทศีขร กับสระสี่เหลี่ยม ที่เป็นสถานที่โบราณ ทุกๆหลังเลิกเรียนระหว่างรอรถกลับบ้านเราก็มักจะไปนั่งเล่นไม่ปราสาท ก็สระสี่เหลี่ยมเป็นประจำ ปราสาทศีขรแหละสระสี่เหลี่ยมนั้นถือว่าเป็น สถานที่แห่งความทรงจำเลยก็ว่าได้ ที่นี่เป็นแหล่งวัฒนธรรมโบราณที่สวยงามอยากจะให้ทุกคนได้รู้จักแหละไปเที่ยวกันเยอะๆ
ปราสาทศีขรภูมิ (หรือปราสาทระแงง) ตั้งอยู่ทีตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ ห่างจากอำเภอเมืองสุรินทร์ 34 กิโลเมตร ตามเส้นทางสุรินทร์-ศีขรภูมิ (ทางหลวงหมายเลข 226) ห่างจากที่ว่าการอำเภอศีขรภูมิไปอีกประมาณ 1 กม.
ปราสาทศีขรภูมิประกอบด้วยปรางค์อิฐ 5 องค์ องค์กลางเป็นปรางค์ประธาน มีปรางค์บริวารล้อมรอบอยู่ทีมุมทั้งสี่สร้างบนฐานเดียวกัน ก่อด้วยหินทรายและศิลาแลง ปราสาทหันหน้าไปทางทิศตะวันออกมีบันไดทางขึ้นและประตูทางเข้าเพียงด้านเดียว คือ ด้านทิศตะวันออกเช่นกัน
ปรางค์ทั้ง 5 องค์ มีลักษณะเหมือนๆ กันคือ องค์ปรางค์ไม่มีมุข มีประตูทางเข้าเพียงด้านเดียว มีชิ้นส่วนประดับทำจากหินทรายสลักเป็นลวดลายต่างๆ ทั้งส่วนที่เป็นทับหลังเสาประดับกรอบประตู เสาติดผนัง และกลีบขนุนปรางค์ ส่วนหน้าบันเป็นอิฐประดับลวดลายปูนปั้น
ถัดจากหน้าบรรณลงมาที่ซุ้มประตูเราจะได้เห็นเสาหินทรายจำหลักสลักเป็นรูป
“นางอัปสราถือดอกบัว” หันหน้าทักทายผู้มาเยือนอยู่ทั้งสองด้าน ส่วนด้านข้างเป็นจำหลักสลักลายรูป “ทวารบาลยืนกุมกระบอง” ที่สำคัญรูปสลักนางอัปสรานี้หลงเหลือให้พบเห็นที่ปราสาทศีขรภูมิเพียงแห่งเดียวในประเทศไทยเท่านั้น
ส่วนปรางค์บริวารพบทับหลัง 2 ชิ้น ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพิมาย เป็นภาพกฤษณาวตาร ทั้งสองชิ้น ชิ้นหนึ่งเป็นภาพพระกฤษณะฆ่าช้างและคชสีห์ ส่วนอีกชิ้นหนึ่งเป็นภาพพระกฤษณะฆ่าคชสีห์ลวดลายทับหลังซึ่งสมบูรณ์มาก
จากลวดลายทีเสารและทับหลังของปรางค์ประธานและปรางค์บริวารทั้ง 4 องค์ มีลักษณะปนกันระหว่างรูปแบบศิลปะขอมแบบบาปวน (พ.ศ.1550-1650) และแบบนครวัด ( พ.ศ.1650-1700) จึงอาจกล่าวได้ว่า ปราสาทแห่งนี้คงสร้างขึ้นในราวกลางพุทธศตวรรษที 17 หรือต้นสมัยนครวัด โดยสร้างขึ้นเนื่องในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย และคงถูกดัดแปลงให้เป็นวัดในพุทธศาสนาตามที่มีหลักฐานการบูรณะปฏิสังขรณ์ใน ราวพุทธศตวรรษที่ 22 ในสมัยอยุธยาตอนปลาย
ปราสาทศีขรภูมิเปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 07.30-18.00 น. อัตราค่าเข้าชมชาวไทย คนละ 10 บาท ชาวต่างประเทศคนละ 30 บาท
นอกจากนี้ ห่างจากปราสาทศีขรภูมิไปทางทิศตะวันออกไป 300 เมตร ยังมี สระสี่เหลี่ยม ซึ่งเป็นสระน้ำโบราณ ที่เป็นแหล่งมรดก วัฒนธรรม ได้มีการขุดลอกในปี พ.ศ.2533 ขนาดกว้าง 250.00 เมตร ลึก 3.00 เมตร ตั้งอยู่ที่บ้านปราสาท หมู่ที่1 ตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ ปัจจุบันมีเนื้อที่ 121 ไร่ 60 ตารางวา มีสระรูปสี่เหลี่ยมขนาด 85 ไร่ 3 งาน 75 ตารางวา ตั้งอยู่กึ่งกลางพื้นที่ มีศาลายื่นลงไปในสระสี่เหลี่ยม บริเวณรอบสระสี่เหลี่ยมเป็นถนน คสล.บริเวณรอบนอกเป็นรั้วรวดหนาม ข้างถนนมีสนามหญ้า สวนหย่อม และไม้ยืนต้นได้ปลูกไว้เพื่อพักผ่อนหย่อนใจ และออกกำลังกายของคนในชุมชนใกล้เคียง
แหล่งที่มา :
http://www.surin.go.th/index.php
http://info.dla.go.th/public/travel
http://www.thetrippacker.com/
